Đánh giá chương trình khoa học và công nghệ: Từ lý luận đến thực tiễn và đề xuất phương pháp, tiêu chí đánh giá phù hợp điều kiện Việt Nam

Tóm tắt

Đánh giá là một công cụ thiết yếu cho thực tiễn quản lý hiệu quả, đánh giá không những là công cụ để đo lường sự thành công của chương trình mà còn góp phần vào thành công đó. Đánh giá giúp cho các nhà quản lý chương trình lập kế hoạch, thẩm định và thể hiện mục tiêu cần đạt là gì, quyết định phân bổ nguồn lực như thế nào, làm thế nào để sửa đổi và thiết kế lại chương trình, điều chỉnh thực hiện trong giai đoạn tiếp theo. Đánh giá chương trình khoa học và công nghệ (KH&CN) thường được thực hiện theo 4 giai đoạn: (i) Đánh giá thẩm định: được tiến hành trước khi thực hiện chương trình. Giai đoạn này đánh giá tính khả thi và chất lượng thiết kế chương trình; (ii) Đánh giá giữa kỳ: được tiến hành vào giữa thời gian thực hiện chương trình nhằm xem xét quá trình thực hiện từ khi bắt đầu và đề xuất các điều chỉnh cần thiết; (iii) Đánh giá kết quả (đánh giá kết thúc): được thực hiện ngay sau kết thúc chương trình, nhằm xem xét các kết quả đạt được và tổng kết toàn bộ quá trình thực hiện, rút ra các kinh nghiệm cần thiết làm cơ sở lập báo cáo nghiệm thu chương trình; (iv) Đánh giá tác động: được thực hiện vào một thời điểm thích hợp, kể từ khi chương trình được đưa vào khai thác, sử dụng nhằm làm rõ hiệu quả, tính bền vững và tác động kinh tế-xã hội của chương trình. Do vậy, tùy theo yêu cầu mà mục đích, quy trình và phương pháp đánh giá sẽ khác nhau. Trong khuôn khổ bài viết này, nhóm tác giả trình bày kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về đánh giá Chương trình KH&CN nói chung, đưa ra đề xuất phương pháp, tiêu chí đánh giá chương trình phù hợp điều kiện tại Việt Nam.

Mã số: 20082801