Một số mô hình quản trị đổi mới sáng tạo trên thế giới và đề xuất khung chính sách thích ứng tại Việt Nam

Tóm tắt

Bài viết này phân tích một số mô hình quản trị đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở cấp địa phương và đề xuất khung chính sách phù hợp cho Việt Nam. Trong bối cảnh trọng tâm của ĐMST đang dịch chuyển từ cấp quốc gia (NIS) xuống cấp địa phương (RIS), bài viết lập luận rào cản lớn nhất của Việt Nam không nằm ở việc thiếu chính sách, mà ở sự bế tắc của mô hình “quản lý” hành chính, thứ bậc, vốn xung đột với bản chất chấp nhận rủi ro của ĐMST. Bằng phương pháp nghiên cứu tình huống so sánh và phân tích hệ thống, bài viết phân tích ba mô hình quản trị quốc tế tiêu biểu: (1) Mô hình “Nhà nước Kiến tạo - Dẫn dắt Thử nghiệm” của Thâm Quyến (Trung Quốc); (2) Mô hình “Mạng lưới Phân tán và Điều phối Chuyên môn hóa” của Baden-Württemberg (Đức); và (3) Mô hình “Hợp tác Công - Tư và Chuyên môn hóa Thông minh” của EU/Vùng Basque. Nghiên cứu chỉ ra ba “điểm nghẽn” thể chế lớn tại Việt Nam: (1) Cơ chế tài chính công cho R&D còn cứng nhắc; (2) Điều phối liên ngành phân mảnh, tạo tình trạng “cát cứ”; và (3) Khoảng trống liên kết Viện - Trường - Doanh nghiệp do thiếu các tổ chức trung gian hiệu quả. Từ đó, bài viết đề xuất khung “Quản trị ĐMST bất đối xứng” cho Việt Nam: (1) Thí điểm “Hội đồng ĐMST Địa phương” (LIC) và cơ chế “Hộp cát Thể chế, cơ chế Thử nghiệm có kiểm soát” (Institutional Sandbox) cho các địa phương “đầu tàu”; (2) Áp dụng quy trình “Chuyên môn hóa Thông minh” (S3) và tái cấu trúc tổ chức trung gian theo mô hình Fraunhofer cho các địa phương “theo sau”.

Từ khóa: .

Mã số: 25081501